شىۋىتسارىيە بانكىسىنى نېمىشقا دۇنيادىكى ئەڭ بىخەتەر بانكا دەيمىز

شىۋىتسارىيە بانكىسىنى نېمىشقا دۇنيادىكى ئەڭ بىخەتەر بانكا دەيمىز

شۋېتسارىيە بانكىسى 1820-يىلى قۇرۇلغان بولۇپ، شىمالىي ياۋروپا ۋە بالتىق دېڭىزى رايونىدىكى تارىخى ئەڭ ئۇزۇن، كۆلىمى ئەڭ چوڭ بانكا گۇرۇھلىرىنىڭ بىرى. شىۋېيتسارىيە بانكىسى گۇرۇھىنىڭ شىۋېتسىيە ھەمدە ئېستونىيە، لىتۋا ۋە لاتۋىيە قاتارلىق بالتىق دېڭىزى دۆلەتلىرىدە 9 مىليون سېتىش خېرىدارى ۋە 475 مىڭ كارخانا خېرىدارى بار. بۇنىڭدىن باشقا كوپېنھاگېن ، خېلسىنكى، لىيۇكسېمبۇرگ، ئىسپانىيە، نىيۇيورك ، ئامېرىكا، ئوسلو، شاڭخەي، جۇڭگو ۋە رۇسىيەدە شۆبە شىركەت تەسىس قىلغان.

شۋېتسارىيە ياۋروپادىكى ئەڭ باي دۆلەت، شۇنداقلا دۇنيادىكى ئەڭ باي دۆلەتلەرنىڭ بىرى. شۋېتسارىيىدىكى ئىككى نەرسىنى باشقا دۆلەتلەرگە سېلىشتۇرغىلى بولمايدۇ، يەنى سائەت بىلەن بانكا. 2004-يىلنىڭ ئاخىرىدا شىۋېيتسارىيەنىڭ كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان پۇل مۇئامىلە مۈلكى 165 مىڭ ياۋرودىن، چېگرا ئىچىدىكى پۇل مۇئامىلە مۈلكىنىڭ ئومۇمىي سوممىسى 1 تىرىليون ياۋرودىن ئاشقان. شىۋېيتسارىيە دۇنيا بويىچە ئەڭ چوڭ چەتئەللىكلەر پۇل مۇئامىلە مەركىزى بولۇپ، دۇنيا بويىچە %30 چەت ئەل پۇلىغا ئىگە، قىممىتى 2 تىرىليون ياۋروغا يېتىدۇ.

شۋېتسارىيە بانكىسى خېرىدارلارنىڭ شەخسىي سىرىنى ناھايىتى ياخشى قوغدايدۇ، پۇل قويغۇچىلار تۇنجى قېتىم پەقەت ئۇلارنىڭ ھەقىقىي ئىسىم - فامىلىسى بىلەن تەمىنلەپ بىرىدۇ، ئاندىن ئۇلارنىڭ ھېساباتىنى كودلاشتۇرۇپ، ئۇلارنىڭ ھەقىقىي ئىسىم فامىلىسىنى قايتا پەيدا قىلمايدۇ. شۇڭا ئۇ نۇرغۇن بايلارنىڭ باج ئوغرىلاش، باجدىن قىچىش ۋاسىتىسىنىڭ بىرى بولۇپ قالغان.

شىۋېيتسارىيە مەڭگۈ ب تەرەپ بولۇپ تۇرىدىغان دۆلەت، شۇڭا ئۇرۇشنىڭ تەسىرىگە ئۇچرىمايدۇ. دۆلەت مۇقىم بولغاندا، ئىقتىسادمۇ، بانكا كەسپىمۇ مۇقىم بولىدۇ. مەڭگۈ ب تەرەپ بولۇپ تۇرۇش پەقەت ئېغىزدا دەپ قويۇش ئەمەس، ئۇنى كۈچلۈك ھەربىي كۈچ بىلەن ساقلاشقا توغرا كېلىدۇ. سوغۇق مۇناسىۋەتلەر ئۇرۇشى مەزگىلىدە، شۋېتسارىيەنىڭ نۇرغۇن تاغ تىزمىلىرى قېزىلىپ، ھەربىي مۇداپىئە ئىستىھكامى ياسالغان. شىۋېيتسارىيە دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىقى نۆۋەتتە يەنىلا 1000 دەك ئالدىنقى ھەربىي پاناھ جاي ۋە پاناھ جايلارنىڭ ئىشلىتىلىۋاتقانلىقىنى ئېيتقان، بۇنىڭ ئىچىدە كۆپ قىسمىنى شەخسلەر سېتىۋالغان بولۇپ، سۇغۇرتا ئامبىرىغا ئىشلىتىپ، ئۇلارنى دۇنيا سۇغۇرتا ئامبىرىغا ئايلاندۇرۇشتەك تەبىئىي ئەۋزەللىككە ئىگە قىلغان.

ئەلا مۇلازىمەت سىستېمىسى بار بولۇپ، بانكىدا سۈرەتكە تارتىشقا، ئىسمىنى چاقىرىشقا بولمايدۇ، بەزىلىرى ھەتتا ۋىۋىسكا ئورناتمايدۇ. شەخسىي ھېسابات بېجىرىدىغان خىزمەتچىلەر چوقۇم قاتتىق مەشىق قىلىش ئارقىلىق مەخپىيەتلىكنى قاتتىق ساقلاشقا كاپالەتلىك قىلىنغان. ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى كۆپ ساندىكى كىشىلەر دادىسىنىڭ كەسپىگە ۋارىسلىق قىلىدۇ، شۇڭا ھەممىسى كىچىكىدىن باشلاپ يېتىشتۈرۈلىدۇ.

مانا بۇ كىشىلەرنىڭ پۇلنى شىۋېيتسارىيە بانكىسىغا ئامانەت قويۇشىدىكى سەۋەب، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، پۇل قويغۇچىلار ئامانەت پۇل ئۆسۈمىگە ئېرىشەلمەيلا قالماستىن، يەنە شىۋېيتسارىيە بانكىسىغا باشقۇرۇش ھەققى تۆلەيدۇ. 2015-يىلى شىۋېيتسارىيە بانكىسىنىڭ ئامانەت پۇل ئۆسۈم نىسبىتى %0.75- گە چۈشكەن. پۇل قويغۇچىلار بانكىغا تەتۈر ئۆسۈم تۆلەيدۇ. بۇ خىل ھادىسە دۇنيا بانكا ساھەسىدە ئىنتايىن ئاز ئۇچرايدۇ

شۋېتسارىيىنىڭ بانكىسىنىڭ مەخپىيەتلىكنى ساقلاش تۈزۈمى شۇنداق قاتتىق بولغاچقا، دۆلەتنىڭ جىنايى ئىشلار قانۇنىغا كىرگۈزۈلگەن. مۇئامىلىدارنىڭ ئۇچۇرىنى ئاشكارىلاپ قويىدىغان ھەرقانداق قىلمىش قانۇننىڭ جازاسىغا ئۇچرايدۇ، بىخەتەرلىك سەۋەبىدىن مۇئامىلىدار يالغان ئىسىم ئىشلەتسە بولىدۇ، ھەتتا ئىسىم-فامىلە ئىشلەتمىسىمۇ بولىدۇ. خېرىدارلارنىڭ ھەقىقىي سالاھىيىتىنى بىلىدىغانلار ناھايىتى ئاز. ئەلۋەتتە، دەل مۇشۇ سەۋەبتىن، كېلىش مەنبەسى ئېنىق بولمىغان قارا پۇل، پارا بېرىش قاتارلىق قانۇنسىز پائالىيەتلەر شىۋېيتسارىيە بانكىسىدا ئېلىپ بېرىلىدۇ.

bilimzar   #bilimdan#